Ziraat odalarının hasar tespit araştırmalarına göre Türkiye fındık rekoltesi %25 düşüş olacağı tahmin edilmektedir. Rekolte düşüşü ve üreticinin talepleri dikkate almadan dünya fındığının %72’sını üreten Türkiye her yıl olduğu gibi..
Ziraat odalarının hasar tespit araştırmalarına göre Türkiye fındık rekoltesi %25 düşüş olacağı tahmin edilmektedir. Rekolte düşüşü ve üreticinin talepleri dikkate almadan dünya fındığının %72’sını üreten Türkiye her yıl olduğu gibi bu yılda da rekolte oyunlarının etkisi altında 2021 yılı için Giresun kalite fındık 27 lira ve levent kalite fiyat 26,5 lira fiyat açıklandı. Ziraat Odaları ve fındık üreticileri 35 liranın üzerinde fiyat beklediklerini açıkladılar. Rekolte senaryolarına bağlı fiyat baskısı altında olan üreticilerin ihracatçı şirketlerin tekeline girerek mağduriyetler artmaya devam ediyor.
Bu yıl dünyada kuraklık olacağına ilişkin açıklamalar yapılıyor. Bu yöne fındık üretiminde düşüş olacağı tahmin ediliyor. Bunu gören fındık piyasasının oyuncuları Türkiye’nin fındık rekoltesini yüksek göstererek düşük fiyat oluşması için baskı kurdular. Bu yönde açıklanan fındık fiyatı de üreticiyi tatmin etmedi. Artan girdi maliyeti ve serbest piyasa ekonomisi dikkate alınarak fiyat açıklansaydı Türkiye ekonomisinin canlanmasına katkı yapar,
Fındık ürününü işleyip piyasaya verecek bir sisteme ihtiyacı olduğunu yıllardır ifade edilmektedir. Bu yönde üreticinin haklarını koruyacak üreticilerin de içinde olduğu bir örgütlenme sisteminin olması gerekiyor. İhracatçı ve tüccar kadar fındık üreticisi de güçlü olmalıdır.
Dünyanın büyük fındık sanayi şirketlerine fındık satan ve dünya ekonomisinden 2,6 milyarlık pay alan Türkiye fındık üreticisini memnun edecek fiyatı neden oluşturamıyor? Nedeni, üreticinin korunamaması ve fındığın katma değerinden hak ettiği payı alamamasıdır. Diğer bir anlatımla Türkiye’den fındık alarak işleyip satan yabancı şirketlere taşeronluk yapıyoruz. Örneğin fındık sattığımız ferrero’nun yıllık cirosu12,3 milyar dolardır. Ferrero aracılar vasıtasıyla fındık üreticisinden aldığı fındığı işleyerek satıyor ve üreticinin sırtından para kazanıyor.
Bu yıl fındık dalda iyi görünüyor. Fakat içinin ne kadar dolu ne kadar boş olduğunu harmandan çıkınca anlaşılacak. Rekolte yüksek diyenler inşallah mahcup olmazlar. Çünkü belirlenen fiyat rekolte dikkate alınarak belirlenmiştir. Yıllardır rekolte diyerek belirlenen fındık fiyatında belirleyici iki kuruluş var. Bu kuruluşlar Ferrero ve Toprak Mahsulleri Ofisidir. Dünyanın en büyük fındık alıcısı olan ferrrero Türkiye’de fındık piyasası işleyişinde en çok etkili sektördür.
Türkiye’nin ve aynı zamanda dünyanın en büyük fındık alıcısı, ihracatçısı konumundaki Ferrero, dünya fındık piyasasının oluşumunda önemli rol oynuyor. Yıllardır Türkiye’de fındık fiyatının belirlenmesinde fındık üretici birliği Fiskobirlik’in önemli fonksiyonu vardı. 2006 yılında Fiskobirlik devre dışı kalarak fındık piyasasının oluşumunda bu görev Toprak Mahsulleri Ofisine verildi. Bu kuruluşun fındık fiyatının belirlenmesindeki etkinliği her zaman tartışma konusu olmuştur.
Fındık fiyatı belirendi ve hasadı başladı. Ben de fındık bahçesinde fındık topluyorum. Tarla komşularıyla belirlenen fiyat tartışıyoruz. Fiyata etki eden tüm maliyetlerden herkes şikayet ediyor. Belirlenen fiyattan memnun musunuz dedim. Çoğu hayır diye cevap verdi. Bazı üreticiler bu iş yapılmaz diyerek üzüntülerini dile getirdiler. Üzülmek sorunu çözmediğini, sizin uyanmanız gerektiğini anlattım. Sizi borçlandıran ve fındığınızı ucuz fiyata satmak zorunda bırakan sistemi sorgulayarak siyasiler üzerinde baskı oluşturmanız gerekiyor dedim.
Türkiye’nin fındık üretiminde ve ihracatında çok büyük avantajı olmasına karşın bu avantajını yeterince kullanamıyor. Bu yönde İktidarlar ulusal fındık politikasını oluşturup fındık üreticisini piyasayı elinde tutan tüccar ve kuruluşlara teslim etmemelidir. Türkiye, doğru politikalarla fındık ürününü mamul hale getirecek sanayi geliştirip uluslararası fındık piyasasında güçlü hale gelirse fındıktan elde edeceği gelir iki kat artırabilir.
YORUMLAR (İLK YORUMU SİZ YAZIN)